Каш сыяктуу жөнөкөй деталь биздин сырткы көрүнүшүбүздү толугу менен өзгөртө алат. Адамдын жүзүнүн бул бөлүгү менен канча сыр жана таң калыштуу каада-салттар байланышкандыгын болжолдобой, аларды калыптандырууга, түстөрдү боёп, профессионалдык каштарга барууга убакыт бөлөбүз.
Байыркы Египеттин косметикасы
Аялдардын косметиканы колдонгондугу жөнүндө алгачкы жазма булактар байыркы Египеттен башталган. Булардан көрүнүп тургандай, мисирликтер сырткы көрүнүшүнө карап, алардын каштарынын түсүнө жана түсүнө өзгөчө көңүл бурушкан. Байыркы падышалыктын биринчи сулуулугу - Нефертити - жаркыраган макияжды гана эмес, аркалуу каштарды да артык көргөн. Ханыша үчүн косметика ар кандай минералдык порошоктордон жасалган.
Эң таң калыштуусу, мисирлик аялдар сулуулук үчүн гана эмес, кашын боёшту. Мунун мистикалык себептери дагы болгон. Байыркы Египетте жаркыраган макияж жаман көздөн жана анын кесепетинен пайда болгон оорулардан мыкты коргойт деп ишенишкен. Көбүнчө, момдоп бүткөндөн кийин, аялдар ийбадатканага толкун болуп, жүздөрүнө каштарын тартышкан. Алар кемирээк узарып, формасы аркалуу болгон. Ошол эле мезгилде, Байыркы Египетте узак убакыт бою каш тартууга дин кызматкерлери жана фараондун үй-бүлөсүнүн өкүлдөрү гана ээ болгонун белгилей кетүү керек. Анын үстүнө, бетке тартылган ар бир сүрөт өзгөчө, ыйык мааниге ээ болгон. Бүгүнкү күнгө чейин сакталып келген папирус тексттерине караганда, көздүн бурчтарындагы жебелер Хор кудайына сыйынганын күбөлөндүргөн.
Биздин замандын 3-кылымына чейин гана асыл египеттиктердин, алардан кийин өлкөнүн калган жашоочуларынын кашын кооздоого уруксат берилген. Бул үчүн алар негизинен лазурит жана сурьманы колдонушкан. Ошол эле учурда жалган кирпиктер менен каштар пайда болду.
Байыркы Греция: эки кашка караганда бир каш жакшы
Белгилей кетүүчү нерсе, Египеттен айырмаланып, Байыркы Грецияда косметика дээрлик эч качан колдонулган эмес, ал жаман форма деп эсептелген. Кыздарга кашын боёого таптакыр тыюу салынган, ал эми турмушка чыккан айымдар жыпар жыттуу зат менен бир аз гана түшүрүшкөн. Ошого карабастан, Эллада жашоочусунун кашын кылдаттык менен карашкан. Чындыгында, Байыркы Грецияда монобров деп аталган кашка каштар сулуулуктун өзгөчө белгиси катары эсептелген. Табиятынан мындай кашка ээ эмес аялдардын көпчүлүгү, косметикалык каражаттардын жардамы менен сүрөт тартышкан. Ошондон бери эриген каштар "грек" деген аталышка ээ болду.
Чыгыш: негизги мимика
Байыркы Кытайда каштын абалы бир аз башкача болчу. Бул өлкөдө, негизинен, эркектер өз кашын жасалгалоо менен алектенишкен. Кытайлар каштын тигил же бул түсү жана оюму бетти кескин өзгөртө тургандыгын байкады. Ал эми кашы жок, жакын адамдары деле адамды такыр тааныбайт. Мындан тышкары, Чыгышта, жоон, тегиз каштар согуш учурунда каардуу рухтарды жана душмандарды коркутат деп эсептешкен. Бул байыркы кытайлар өздөрү үчүн жасаган каштар. Өз кезегинде, кытай аялдары, грек аялдары сыяктуу эле, каштарын бир сапка бириктирип, арык жана көрктүү болушкан.
Орто кылымдар: кашыңызды кырыңыз
Орто кылымда Европада бийик чеке модага айланганда, аялдардын кашы жакпай калган. 15-кылымдан баштап эле европалык аялдар чекесинин көлөмүн көбөйтүүгө аракет кылып, каштарын терип башташкан. Бул сулуулук идеалын биз XVI кылымдагы легендарлуу Леонардо да Винчинин "Мона Лиза" сүрөтүнөн көрө алабыз. Ыйык инквизиция да модага салым кошкон. Кашын, кирпигин кара кылып, же андан да жаманы, үстүңкү элементтерди колдонгон кыздар дароо эле сыйкырчы деп табылып, түз отко бара алышкан. Европанын аялдары орто кылымдарда жаңгактын майын кашына сүртүшкөндүктөн, алар толугу менен өспөй калышат. Кырдаал 17-кылымда гана өзгөрүлүп, аялдар каштарын жулуп же жулунтпастан, аларды тарта баштаганда, аларга эң кызыктай формаларды бере башташкан. Айрым жогорку коомдун айымдары кашын жаныбарлардын терисинен кесип алышат.
Россияда 18-кылымда, Радищев билдиргендей, каштын табигый сулуулугу модага айланган. Орус кыздары менен аялдары аларга өзгөчө форма беришкени менен, булгаяк деп аталган арка кара кашка артыкчылык беришкен.
ХХ кылым: модага ылайык
20-кылымда кинематография тренддин багыты болуп калды. 1930-жылдардын башына чейин каш кара болгон. Андан кийин, Гретта Гарбо катышкан тасмалардын дүйнөлүк экрандарга чыгышы менен, бийик ийри аркалардын түрүндөгү каштар популярдуу болду. 1950-жылдары Элизабет Тейлор, Одри Хепберн жана алар менен бирге Мэрилин Монро кинодо жаркырай баштаган. Алардын келиши менен дүйнө жүзү боюнча, аялдардын кашы карарып, кеңейип, аппак аппак жүзүндө жаркырап турду. 1960-жылдары, София Лорен дээрлик толугу менен кырылган кашка мода киргизген. 1980-жылдары калың жана иреңсиз каштар модага айланган. Ушундай эле эффект атайын порошокторду жана карандаштарды колдонуп жасалма жол менен жаратылган. Бирок 1990-2000-жылдары каштын белгилүү бир түрү үчүн мода болбой калган. Мурунку он жылдыктарда кеңири тараган каштардын ар бир түрү дүйнө калкынын ар кандай катмарынын өкүлдөрүнүн арасында өзүнүн сүйүүчүлөрүн тапкан.
